SUWAŁKI
to najmłodsze miasto Suwalszczyzny, lecz pod względem ilości mieszkańców
- najliczniejsze.
Założone zostało przez zakon kamedułów wigierskich na terenie
ich wielkich dóbr. Miejscowość powstała przy zakolu Czarnej Hańczy,
u zbiegu historycznych szlaków z Grodna do Królewca i z Mazowsza
na Litwę. Początkowo, około 1690 roku, była to osada. Szybko się
jednak rozwijała, więc kameduli postanowili przekształcić ją w
miasto. W 1710 roku uzyskali od króla Augusta II przywilej na
targi i jarmarki. W 1715 roku uwolnili mieszczan od pańszczyzny,
wytyczyli rynek i działki pod zabudowę. W 1720 roku August II
zatwierdził przywilej lokacyjny Suwałk, nadając im prawa magdeburskie,
z ustanowieniem targów, jarmarku i herbu. Po trzecim rozbiorze
Polski (1795 rok) Suwalszczyzna dostała się Prusom, których władze
skonfiskowały dobra kamedulskie, a zakonników zmusiły w 1800 roku
do opuszczenia klasztoru w Wigrach. Suwałki przestały być miastem
zakonnym. Po kongresie wiedeńskim w 1815 roku ziemia suwalska
znalazła się w granicach Królestwa Polskiego. Od 1816 roku Suwałki
stały się siedzibą województwa augustowskiego, a po 1837 roku
- guberni. Wartością Suwałk jest ich układ urbanizacyjno-przestrzenny,
zachowany podług planów regulacji z 1825 roku.  Oryginalnym
elementem tego planu było utrzymanie reprezentacyjnej zabudowy
miasta - przede wszystkim gmachów użyteczności publicznej - wzdłuż
głównej ulicy, która równocześnie stanowiła naturalny fragment
tzw. traktu kowieńskiego z Warszawy przez Kowno do Petersburga.
Ulica ta (obecnie Tadeusza Kościuszki) jest nadal centralną arterią
miasta, o interesującej klasycystycznej zabudowie. Architektura
suwalskiej starówki - zgodnie z dziewiętnastowieczym stylem -
reprezentuje zarówno w budowlach sakralnych, jak i świeckich,
formy klasycystyczne. Ich projektantami byli znani i cenieni architekci
z Włoch: Piotr Aigner, Antoni Corazzi, Henryk Marconi, a z Polaków
- Karol Majerski.
W dwudziestoleciu międzywojennym Suwałki były miastem powiatowym,
podobnie jak i po 1945 roku. W latach 1975-1999 pełniły funkcję
stolicy województwa suwalskiego. Obecnie jest to miasto powiatowe.
Liczy 70 tysięcy mieszkańców. Prowadzą przez nie szosy tranzytowe
do przejść granicznych w Ogrodnikach i Budzisku - na Litwę.
W Królestwie Polskim Suwałki były miastem garnizonowym. Zachowały
się cztery duże zespoły koszarowe (zabytki), w których stacjonowało
wojsko rosyjskie, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości
- Wojsko Polskie. Warto zwiedzić cmentarze suwalskie: katolicki,
ewangelicki, prawosławny, żydowski i muzułmański. Znajdują się
one przy ulicy Zarzecze.
Suwałki
- do niedawna stolica województwa, obecnie miasto powiatowe - jest
administracyjnym, przemysłowym, handlowym, kulturalno-oświatowym
i turystycznym centrum Suwalszczyzny. Miasto stanowi dobrze wyposażoną
bazę wypadową dla turystów i wczasowiczów, chcących zwiedzić Wigierski
Park Narodowy, Suwalski Park Krajobrazowy, Puszczę Augustowską,
wschodnią część Biebrzańskiego Parku Narodowego, a nadto regiony
sąsiednie - Mazury Garbate z Puszczą Romincką i Puszczą Borecką,
Pojezierze Ełckie oraz Krainę Wielkich Jezior Mazurskich.
Suwałki mają dobrze rozwiniętą sieć komunikacji autobusowej, która
łączy miasta, miasteczka i większość wsi Suwalszczyzny; posiadają
też połączenia z Warszawą, Białymstokiem, Gdańskiem, Olsztynem,
Toruniem. Funkcjonuje także łączność autobusowa z Litwą (przez przejście
graniczne w Ogrodnikach i Budzisku), z Białorusią (przez przejście
graniczne w Kuˇnicy Białostockiej) i z Obwodem Kaliningradzkim Federacji
Rosyjskiej (przez przejście graniczne Gołdap-Gusiew).
Ponadto komunikacja kolejowa łączy - przez Suwałki - Litwę z Białymstokiem
i Warszawą.
Tel.
kierunkowy (0-prefiks-87)
WAŻNIEJSZE
ADRESY I TELEFONY
Informacja
telefoniczna:
- numery zamiejscowe 912
- numery miejscowe 913
Informacja turystyczna tel. 566 54 94 lub 566 58 72
Komunikacja autobusowa (PKS), Utrata, tel. 566 27 63
Komunikacja kolejowa (PKP), Kolejowa 22, tel. 94 36; 565
78 60
Lecznica zwierząt, Utrata 9, tel. 566 35 88
Paszportowa informacja, tel. 566 41 18
Poczta - Urząd Rejonowy, T. Kościuszki 25, tel. 566 55 93
Pogotowie drogowe, tel. 96 37; 566 33 22; 566 42
87
Pogotowie energetyczne, tel. 991
Pogotowie gazowe, tel. 992
Pogotowie opiekuńcze, Przytorowa 8, tel. 566 31 25
Pogotowie ratunkowe, tel. 999; 567 25 70
Policja, tel. 997; 566 44 44
Policyjny telefon zaufania, tel. 566 25 40
Straż Miejska, T. Noniewicza 10, tel. 986; 565 33 21
Straż Pożarna, tel. 998; 566 82 09
Szpital, Szpitalna 60, tel. 567 25 46
Telefon zaufania, tel. 988
Telegraf (telefoniczne nadawanie telegramów) 905
Urząd Celny, M. Buczka 183, tel. 565 42 00
Urząd Miejski, T. Noniewicza 10, tel. 566 62 20
BAZA
NOCLEGOWO-GASTRONOMICZNA
Hotele:
Dom Nauczyciela, T. Kościuszki 120, tel. 566 69 00
"Hańcza", Wojska Polskiego 2, tel. 566 66 33
"Pod Balonem", Sejneńska 80, tel. 566 54 16
"Private" - motel, Polna 9, tel. 566 53 62
"Suwalszczyzna", T. Noniewicza 71a, tel. 565 19 00
"Wigry", Zarzecze 26, tel. 566 57 08
Restauracje:
Centrum Tradycji Kulinarnej Kresów Wschodnich, T. Noniewicza 12
a, tel. 565 04 65
"Hańcza" (hotelowa), Wojska Polskiego 2, tel. 566
66 44
"Suwalszczyzna" (hotelowa), T. Noniewicza 71a, tel.
565 19 00
"Szanghaj", T. Kościuszki 82, tel. 565 14 60
KULTURA
I ROZRYWKA
Biblioteka
Publiczna, E. Plater 33a, tel. 565 62 48
Galeria "Chłodna 20", T. Noniewicza 71, tel. 566 42
11
Galeria Fotografii PAcamera, T. Noniewicza 71, tel. 566 37 43
Kino "Bałtyk", T. Kościuszki 24, tel. 566 48 48
Księgarnia - Dom Książki, pl. J. Piłsudskiego 1, tel. 566 24
59
Księgarnia "Krak", Jodłowa 21, tel. 567 36 29
Księgarnia "Kruk", T. Noniewicza 85, tel. 565 06 62
Księgarnia "Anna", Sejneńska 1, tel. 565 02 16
Muzeum Historii i Tradycji Żołnierzy Suwalszczyzny, Wojska Polskiego,
tel. 566 22 21
Muzeum Marii Konopnickiej T. Kościuszki 31, tel. 566 41 33
Muzeum Okręgowe, T. Kościuszki 81, tel. 566 57 50
Młodzieżowy Dom Kultury T. Noniewicza 42, tel. 566 27 44
"Pogranicze" Fundacja, T. Kościuszki 71, tel. 566 65
87
Regionalna Pracownia Krajoznawcza, PTTK, Suwałki 37, tel. 566
37 75
Regionalny Ośrodek Kultury i Sztuki T. Noniewicza 71, tel. 566
42 11
Suwalskie Towarzystwo Fotograficzne, T. Noniewicza 71 (ROKiS),
tel. 565 33 33; http// www.foto-Suwalki.com.pl
USŁUGI MEDYCZNE
Apteki:
W. Gałaja 4, tel. 566 49 32; M. Konopnickiej 3, tel. 566
50 91; T. Kościuszki 78, tel. 565 11 48; E. Młynarskiego
9, tel. 567 13 41; T. Noniewicza 61, tel. 566 59 75;
A. Patli 6, tel. 567 73 90; E. Plater 45, tel. 567 91
06; Nowomiejska 4, tel. 567 80 52; A. Lityńskiego 10,
tel. 567 07 77
Gabinety stomatologiczne: W. Andersa 4, tel. 567 88 21;
M. Konopnickiej 2, tel. 566 65 48; A. Lityńskiego 1a, tel.
567 21 70; R. Minkiewicza 13, tel. 567 26 80; T. Noniewicza
93a, tel. 566 79 39; E. Plater 45, tel. 567 37 29;
Naprawa protez, Klonowa 43/19, tel. 567 17 08; Utrata 2a,
tel. 566 66 27
Laboratorium Analiz Medycznych "Lamed" (prywatne), Klonowa
41, tel. 567 82 55
Pogotowie ratunkowe (prywatne), L. Waryńskiego 26, tel. 566 25
25
Pogotowie stomatologiczne, L. Waryńskiego 25, tel. 566 79 89
Szpital Wojewódzki, Szpitalna 60, tel. 567 25 46 lub
567 59 38
USŁUGI
MOTORYZACYJNE
Mechanika
pojazdowa:
W. Gałaja 14, tel. 566 27 24; Mechaników 23, tel. 566
76 11; G. Narutowicza 9, tel. 566 26 13; K. Pułaskiego
71, tel. 567 24 02; Wiśniowa 8, tel. 567 16 37; Wojska
Polskiego 100n, tel. 565 36 93; Sejneńska 74, tel. 566
75 55
Serwisy autoryzowane: "Daewoo", K. Pułaskiego 71,
tel. 567 24 02; "Fiat" - "Motozbyt",
Wojska Polskiego 98, tel. 566 48 41; Ford, 23 Paˇdziernika
31, tel. 565 07 03; "Opel" - "Motozbyt",
Sejneńska 91, tel. 566 50 43; "Peugeot", "Citroën",
Sejneńska 24, tel. 565 30 92; "Renaulat", W. Gałaja
39, tel. 566 39 86
Postoje taxi: M. Konopnickiej, tel. 565 10 06; Pl.
J. Piłsudskiego, tel. 565 60 18; K. Pułaskiego, tel. 566
42 40; Wojska Polskiego 2; Utrata (dworzec PKS); Radio-Taxi:
567 40 00; 92 22; 96 23; 96 24; 96
25; 96 26
Parkingi strzeżone: I. Daszyńskiego, tel. 567 50 11;
J. Dwernickiego, tel. 566 68 14; M. Paca, tel. 567 57
80; Utrata 1, tel. 566 59 92
Pomoc drogowa: Przemyska 3, tel. 566 42 87; 96
37
USŁUGI
TURYSTYCZNE
Biura
turystyczne:
"Agro-Universal", Chłodna 12, tel./fax 566 54 95;
565 34 99
"Anabel", T. Kościuszki 60, tel./fax 566 73 93
"Euro-Bis", T. Noniewicza 44a, tel./fax 566 60 61
"Tau", Chłodna 16, tel./fax 566 69 35
"Gromada-Tour", T. Kościuszki 86, tel./fax 566 27 04
"Orbis", T. Noniewicza 48, tel./fax 566 59 16
PTTK, T. Kościuszki 37, tel./fax 566 59 61; tel./fax 566
79 47
"Wigry", T. Kościuszki 84, tel./fax 566 32 89
Informacja turystyczna:
Centrum Promocji Suwalszczyzny, Utrata 2 m. 90, tel./fax 565
11 22
Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna (SIRT), T. Kościuszki 45 tel./fax
566 54 94
SPORT
I REKREACJA
Aeoroklub
Suwałki, Wojczyńskiego 1, tel. 566 52 29
Ośrodek Sportu i Rekreacji, (kąpielisko, korty, kryta pływalnia),
Wojska Polskiego 2, tel. 566 32 82
Ośrodek Jeˇdziecki "Ortus", Wł. Reymonta 149, tel. 567
47 05
"Tandem", T. Kościuszki 130 (wypożyczalnia i naprawa rowerów)
PTTK, T. Kościuszki 37 (wypożyczalnia namiotów i sprzętu pływającego),
tel. 566 59 61
SIRT, T. Kościuszki 45, (wypożyczalnia rowerów), tel. 566 54
94
Suwalski Okręgowy Związek Żeglarski, 1 Maja 15, tel. 566
65 61.
Sklepy z artykułami sportowymi: M. Konopnickiej 7, tel. 565
08 21; Waryńskiego 9, tel.566 43 94; Korczaka 2a, tel.
566 52 03; Noniewicza 93, tel. 565 08 39
Uwaga:
Opis historii miasta i jego zabytków znajduje się w przewodniku
Stefana Maciejewskiego "Po ziemi suwalskiej" (1998 r.).
|
